سوت‌های جنجالی علیرضا فغانی ؛ از اخراج رونالدینیو تا درگیری با مجیدی

پارسینه: علیرضا فغانی در کنار همه موفقیت های خود در فوتبال ایران و جهان، چهره ای جنجالی و منحصر به فرد دارد و شاید اگر او را آقای خاص داوری ایران بدانیم، اشتباه نکرده باشیم. داور موفق اما بد اخلاق فوتبال ایران که با وجود همه ویژگی های فنی در داوری و موفقیت های فوق العاده و تکرار نشدنی، برخی اوقات با اشتباهات خود جنجال های بزرگی را رقم زده است که در ادامه به بررسی برخی از آنها می پردازیم:

۱-درگیری با مجیدی؛ کاپیتان استقلال اخراج شد

نزدیک به ۱۵ سال قبل فغانی با درگیری های گاه و بی گاه خود با فرهاد مجیدی بر سر زبان ها افتاد و باعث شد تا هواداران استقلال همیشه نگاه انتقادی به او داشته باشند؛ علیرضا فغانی در لیگ ۸۷-۸۸ که صمد مرفاوی هدایت استقلال را بر عهده داشت، با نشان دادن دو کارت زرد به فرهاد مجیدی اخراج او را از زمین مسابقه رقم زد تا بعدها هواداران و خود فرهاد مجیدی بارها علیه او موضع گیری کنند.

علیرضا فغانی همان روزها با اخراج مجیدی نشان داد که در زمین مسابقه اهل تعارف نیست و رعایت قانون برای او از همه چیز مهم تر است؛ تقریبا به هر قیمتی. این اتفاق اولین صحنه هایی است که از فغانی به خاطر داریم؛ درگیری های لفظی و عجیبی که کلید آن از بازی استقلال برابر راه آهن در دوره هشتم لیگ برتر فوتبال ایران زده شد و واکنش مجیدی به این درگیری این بود که نمی داند چه کاری در حق فغانی انجام داده که او این رفتار را با وی انجام داده است.

۲-جنجالی ترین قضاوت در تبریز

از روزهای فراموش نشدنی فوتبال ایران، تساوی سه بر سه نفت تهران و تراکتورسازی در تبریز بود؛ روزی که تبریزی ها جام را پیش چشمان ۸۰ هزار تماشاگر خود از دست دادند تا یکی از روزهای عجیب فوتبال ایران رقم بخورد. فغانی در این دیدار در صحنه ای که بسیاری اعتقاد داشتند می توانست با مصلحت اندیشی از اخراج تیموریان صرف نظر کند، او را از زمین مسابقه اخراج کرد تا جریان بازی با این اتفاق تغییر کند و نفت تهران مانع از قهرمانی تراکتوری ها شوند.

این کارت قرمز البته تمام ماجرا نبود و عدم اعلام یک پنالتی برای تراکتورسازی بر روی فرید بهزادی کریمی دیگر اشتباه تاثیر گذار فغانی در تبریز بود تا قضاوت او سرنوشت یک لیگ را کاملا تغییر دهد. این دیدار که فینال لیگ برتر ایران در فصل چهاردهم بود، با اشتباه تاثیر گذار فغانی به پایان رسید تا سوت های او در این دیدار ماندگار شود؛ بعد از این قضاوت و در شروع لیگ جدید فغانی برای مدتی در لیگ برتر سوت نزد تا به این ترتیب و به شکل چراغ خاموش جریمه شود. مساله فغانی و تراکتورسازی ماه ها از خبرهای مهم فوتبال ایران بود و این داور بین المللی فوتبال ایران پس از آن تا سال ها پا به یادگار امام نگذاشت.

۳-جنجال در بازی ذوب آهن و پرسپولیس

علیرضا فغانی داوری های پر بحث برای پرسپولیسی ها نیز کم نداشته است. پنالتی بازیکنان پرسپولیس در ابتدای نیمه دوم از سوی دروازه بان مهار شد اما داور به اشتباه دستور به تکرار نداد. در ادامه گل ذوب آهن در شرایطی به ثمر رسید که ضربه ایستگاهی به اشتباه اعلام شده بود. دقیقه ۸۸ اما ذوب آهن پنالتی را به دست آورد که تصاویر تلویزیونی اشتباه بزرگ فغانی در این تصویر را ثابت کرده است. سانتر تبریزی به بدن بنگر خورد اما داور پنالتی اعلام کرد تا دو گل ذوبی ها، با اشتباه او به دست بیاید. همین موضوع باعث شد تا پرسپولیسی ها نسبت به این قضاوت به شدت معترض شوند و تا هفته ها این داوری اشتباه که با اخراج بنگر همراه شد، نقل رسانه ها باشد.

بعد از این قضاوت جنجالی وزارت ورزش و جوانان برای رسیدگی به وضعیت اشتباهات سریالی علیه پرسپولیس وارد عمل شد و بعد از نامه گودرزی، وزیر وقت ورزش و جوانان به فدراسیون فوتبال و کمپین های ایجاد شده علیه سوت های پرتکرار، فغانی به مدت ۴ هفته از قضاوت محروم شد تا جدال پرسپولیس و یک تیم اصفهانی برای او تلخ باشد.

۴- سایپا – پیکان؛ خشم آقا معلم!

"تو کی هستی که اینگونه رفتار می کنی؟ (بعد از درگیری با نیروهای انتظامی و حاضران در محل) اجازه بدهید می خواهم صحبت کنم.(فریاد میزند) در این ۵-۶ ساله در ۷-۸ بازی با من این کار را کرده است؛ همه دیدند که اینگونه(پای خود را بالا میاورد و فریاد می زند) به سمت بازیکن ما رفته است. چی کار کرده مگر این که اینگونه رفتار می کند؟" این صحبت های همراه با فریاد و عصبانیت از مجید جلالی است؛ دقایقی که شاید مشابه آن از مجید جلالی را هیچکس در فوتبال ما ندیده باشد اما اشتباهات فغانی در دیدار سایپا و پیکان باعث شد تا جلالی به این شکل به رختکن داوران هجوم ببرد و نسبت به تصمیمات داور مسابقه، علیرضا فغانی معترض شود.

فغانی قبل از این جنجال نیز در واکنش به صحبت های سرپرست سایپا خوش نظر که به او گفت "به امام زمان تو را حلال نمی کنم" با چهره ای آرام خواهان این اتفاق شد و گفت "حلالم نکن" تا به این شکل راهی رختکن شود.

روز عجیب مجید جلالی و فغانی در شهر قدس مطمئنا از جنجالی ترین اتفاقات دوران قضاوت فغانی است؛ فغانی در این دیدار که در هفته های پایانی لیگ رقم خورد، با عدم اخراج دروازه بان پیکان باعث خشم جلالی شد و سپس مجید جلالی به دلیل اعتراض به این صحنه از کنار خط اخراج شد تا به این ترتیب جنجال ها به رختکن منتقل شود.

۶- اخراج رونالدینیو

در دیدار رده‌بندی جام باشگاه‌های جهان سال ۲۰۱۳ تیم فوتبال اتلتیک مینیرو برزیل، قهرمان لیبرتادورس ۳ بر ۲ بر گوانگژو اورگراند چین، قهرمان لیگ قهرمانان آسیا غلبه کرد و به عنوان سومی این رقابت‌ها دست یافت.

در این بازی رونالدینیو، مهاجم مینیرو که در دقیقه ۴۵ دومین گل تیمش را به ثمر رساند در دقیقه ۸۷ بازی با خطایی که روی بازیکن حریف انجام داد با کارت قرمز مستقیم علیرضا فغانی، داور ایرانی مسابقه از زمین اخراج شد. این اخراج بعد ار بازی با حواشی زیادی از طرف رونالدینیو همراه بود.

۷- VAR مرگ!

در جام جهانی ۲۰۲۲ قطر در حالی که انتظار می‌رفت علیرضا فغانی داور بین المللی ایران به همراه محمدرضا منصوری و محمدرضا ابوالفضلی جزو تیم داوری مراحل حذفی و پایانی باشند اما این اتفاق رخ نداد. تیم داوری ایران تنها دو بازی برزیل - صربستان و پرتغال - اروگوئه را قضاوت کرد.

به نظر می‌رسد دلیل اصلی پایان کار فغانی در جام جهانی، تصمیم بحث‌برانگیز او در بازی اروگوئه و پرتغال باشد. تصمیمی که البته فغانی چندان در آن مقصر نبود و او در صحنه برخورد توپ با دست مدافع اروگوئه، دستور به ادامه بازی داد اما از اتاق VAR به او گفتند که آن صحنه را بازبینی کند و فغانی بعد از دیدن مجدد صحنه، تصمیم اشتباه گرفت برای پرتغال، پنالتی بگیرد. اروگوئه در آن مسابقه با دو گل شکست خورد و در پایان بازی‌های مرحله گروهی به خاطر تفاضل گل کمتر حذف شد. از آنجا که اشتباه فغانی در این مسئله تاثیرگذار تلقی شد و همچنین هجمه رسانه‌های اروگوئه، در نهایت کمیته داوران فیفا، یکی از بهترین تیم‌های داوری ایران را کنار گذاشت.

۸- کارت قرمز به آقای گل

تیم ملی عراق و اردن از مرحله یک هشتم نهایی جام ملتهای آسیا به مصاف یکدیگر رفتند که این بازی با برتری ۳-۲ اردن به پایان رسید و آنها به مرحله بعدی رسیدند. در این بازی ابتدا اردن از حریف خود پیش افتاد اما عراقی ها در نیمه دوم کامبک زدند و موفق شدند از حریف خود پیش بیفتند.

آیمن حسن ستاره عراقی جام ملتهای آسیا که در ۳ بازی مرحله گروهی ۵ گل به ثمر رسانده بود در این بازی هم گل دوم تیمش را به ثمر رساند و در شرایطی که هواداران عراقی مشغول جشن گرفتن گل ایمن حسین، آقای گل این رقابت‌ها بودند، علیرضا فغانی نزد مهاجم بلندقامت عراق رفت و با چشمانی غضب آلود، کارت زرد دوم و سپس کارت قرمز رنگ را پیش چشمان مهاجم عراقی به نمایش گذاشت.

این اقدام، واکنش علیرضا فغانی به شادی آیمن حسین بود که آن را توهین‌آمیز و تحریک کننده ارزیابی کرده بود.البته در چند خبر هم آمد که دلیل اخراج این بازیکن عدم توجه به فغانی برای بازگشت به زمین و تاخیر 70 ثانیه ای او بوده است. آیمن حسین پس از به ثمر رساندن گل دوم عراق در دیدار مقابل اردن در گوشه‌ای از ورزشگاه و یه سمت هواداران اردنی روی زمین نشست و کاری شبیه به آنچه نواک جوکوویچ بعد از قهرمانی در گرنداسلم‌ها می‌دهد را به نمایش گذاشت و شروع به کندن چمن و خوردن آن کرد.

البته به نظر می‌رسید کار آیمن حسین در تلافی حرکت بازیکنان اردن بعد از گلزنی در نیمه اول به عراق است که حرکتی شبیه به غذا خوردن را در گوشه‌ای از ورزشگاه به اجرا درآورده بودند. به این ترتیب بهترین گلزن مسابقات، دیدار بعدی عراق در مرحله یک چهارم نهایی را از دست خواهد داد؛ مسابقه عراق و اردن در نهایت حساسیت در حال برگزاری است.