بلایی که زیاد خوابیدن بر سر انسان می آورد!

پارسینه: یک مطالعه‌ی جدید نشان داده است که خوابیدن ۹ ساعت یا بیشتر، می‌تواند برای مغز ناسالم باشد و ممکن است منجر به کاهش عملکرد شناختی شود.

وقتی صحبت از حفظ عملکرد مغز می‌شود، ارزش یک خواب خوب را دست‌کم نگیرید. پژوهش جدید دانشمندان دانشگاه استنفورد که در نشریه JAMA Neurology منتشر شده است، نشان می‌دهد که خواب کم یا خیلی زیاد، می‌تواند برای سلامت مغز اختلال ایجاد کند.

دانشمندان دریافتند که ۶ ساعت یا کم‌تر خوابیدن، نه تنها با از دست دادن حافظه؛ بلکه با افزایش سطح بتا آمیلوئید همراه است. به گفته انجمن آلزایمر آمریکا، هنگامی که مقادیر زیادی پروتئین بتا آمیلوئید تولید می‌شود، می‌تواند پلاک‌های سمی خاصی را ایجاد کند که با پیام‌رسانی سلول به سلول در مغز تداخل داشته باشد. این پلاک‌ها، ویژگی بارز بیماری آلزایمر هستند. آلزایمر مسیرهای حافظه و سایر عملکردهای مغز را از بین می‌برد و امروزه بیش از ۴۰ میلیون نفر در سراسر جهان با آن دست و پنجه نرم می‌کنند.

از سوی دیگر، دانشمندان مشاهده کردند که ۹ ساعت خوابیدن یا بیشتر در شب، با عملکرد مخرب‌تری مرتبط است (فرآیندهای ذهنی که ما را قادر می‌سازند تا برنامه‌ریزی کنیم، توجه خود را به موضوعی خاص معطوف کنیم، دستورالعمل‌ها را به خاطر بسپاریم و چندین کار را با موفقیت انجام دهیم).

خواب خیلی زیاد یا خیلی کم، با کاهش عملکردهای شناختی از جمله استدلال، درک و توجه زیاد مرتبط است. به نظر می‌رسد که هر دو الگوی خواب ناسالم، با پیامدهای منفی متعددی از جمله BMI (شاخص توده بدن) بالاتر، علائم افسردگی بیشتر و چرت زدن در طول روز مرتبط است.

جوزف آر. وینر، فوق تخصص مغز و اعصاب در دانشگاه استنفورد در کالیفرنیا و پژوهش‌گر ارشد این مطالعه، این نکته را ذکر کرد که خوابیدن ۹ ساعت یا بیشتر، با نشان‌گرهای اولیه بیماری آلزایمر ارتباطی ندارد.

دکتر وینر در ادامه‌ی صحبت‌های خود بیان کرد افرادی که کم‌تر از حد استاندارد می‌خوابند، دارای الگوی عملکرد شناختی مطابق با بیماری آلزایمر اولیه بودند. افرادی که بیش از حد استاندارد می‌خوابند سایر آزمایش‌ها عملکرد بدتری داشتند و این موضوع نشان می‌داد که خواب کوتاه و طولانی ممکن است شامل فرآیندهای مختلف بیماری زمینه‌ای باشد.

به گفته نویسندگان این مطالعه، نتایج نشان می‌دهند که باید بین کم خوابی و زیاد خوابیدن یک تعادل نسبی برقرار کرد و این تعادل را در سال‌های باقی مانده عمر رعایت کرد.

پژوهش‌گران، خواب کافی را ۷ تا ۸ ساعت در شب تعریف کردند. این دقیقاً مطابق توصیه مرکز کنترل و پیش‌گیری از بیماری‌ها (CDC) است. CDC به بزرگ‌سالان توصیه می‌کند که حداقل ۷ ساعت در شب بخوابند. با این‌حال، آمار ارائه شده از سوی دولت فدرال نشان می‌دهد که حدود یک سوم مردم معمولاً کم‌تر از مقدار توصیه شده می‌خوابند.

برای انجام این پژوهش، دانشمندان داده‌های ۴۴۱۷ فرد (۶۰ درصد آن‌ها زن بودند) از ۶۷ منطقه در ایالات متحده، کانادا، استرالیا و ژاپن را که در درمان ضد آمیلوئید برای بیماری آلزایمر بدون علامت (A4) شرکت کرده بودند، مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند. در مطالعه‌ی مربوط به درمان ضد آمیلوئید برای بیماری آلزایمر بدون علامت، افراد مسن ۶۵ تا ۸۵ ساله با تفکر و عملکرد طبیعی حافظه و بدون علائم ظاهری آلزایمر نیز شرکت داشتند؛ اما ممکن است بعداً به دلیل آلزایمر در معرض از دست دادن حافظه قرار بگیرند.

در یک پژوهش مرتبط با خواب که در سپتامبر ۲۰۲۰ در نشریه Current Biology منتشر شد، دکتر وینر و گروهش در دانشگاه کالیفرنیا، ۳۲ فرد مسن را تحت نظر گرفتند و مشاهده کردند شرکت کنندگانی که در ابتدای مطالعه خواب تکه تکه‌تر و حرکت غیر سریع چشم را کم‌تر تجربه می‌کردند، در آخر در بدن آن‌ها سطح بتا آمیلوئید افزایش می‌یافت.

دکتر وینر در آن زمان در یک بیانیه خبری گفت: “اگر خواب عمیق و بازسازی کننده می‌تواند روند توسعه بیماری آلزایمر را آهسته کند، ما باید آن را در اولویت اصلی قرار دهیم. اگر پزشکان از این ارتباط مطلع باشند، می‌توانند از بیماران مسن خود در مورد کیفیت خواب خود سوال کنند و خواب را به عنوان یک استراتژی پیشگیری پیشنهاد دهند.

کلر سکستون، مدیر برنامه‌های علمی و همکار انجمن آلزایمر، خاطرنشان می‌کند که این مطالعه به شواهدی مرتبط می‌شود که طول خواب را با سلامت مغز مرتبط می‌کنند؛ اما از این جهت که اطلاعات مدت خواب توسط خود بیماران ارائه شده‌اند، قابل اطمینان نبوده و محدود هستند. بنابراین نمی‌توان به آن‌ها برای یک نتیجه‌گیری قطعی استنباط کرد. هرچند ثابت شده که خواب ضعیف باعث آسیب به مغز می‌شود.

او می‌گوید که خواب خوب برای سلامت کلی بدن ما، از جمله عملکرد مغز ما مهم است. اگر در خواب مشکل دارید، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.